Stratejinin Yazılı Kaynakları - 1

18 Ekim 2012, Bodrum 

Osman KARADAĞ[1] 

Stratejinin yazılı kaynaklarını incelemeye başlamadan önce “strateji neden vardır?” sorusuna kısa bir yanıt vermek istiyorum.

İhtiyaçların Olduğu Yerde Strateji de Vardır

Maslow[2] insan ihtiyaçlarını (1) fizyolojik, (2) güvenlik, (3) ait olma ve sevgi, (4) değer ve (5) kendini gerçekleştirme olarak kademelendirir. Stratejinin insan ihtiyaçlarının ortaya çıkması anından başlayarak bu ihtiyaçların karşılanması için insanların çaba göstermeleri ile başladığını düşünebiliriz.  

Doğaldır ki insanlar başlangıçta fizyolojik ihtiyaçlarını doğadan doğrudan karşılıyordu. Bu aşamada kaynakların paylaşılması sorunlarının bireyler arasında çatışmalara neden olduğu beklenir. İhtiyaçlar hiyerarşisi arttıkça bunların karşılanması doğadan doğrudan değil, doğal girdilerin dönüştürülmesini gerektirir. Bu dönüştürme tekniklerinin geliştirilmesi de topluluk içinde örgütlenmeyi gerektirir. Böylece bazı ihtiyaçların karşılanması bireysel değil, artık örgütsel etkinliklerle mümkün olur. Sonuç olarak diyebiliriz ki; ihtiyaçların karşılanması amacıyla başlayan bireysel strateji geliştirme ve uygulama çabası artık örgütsel bir çabaya dönüşmüş olur.

İnsan ihtiyaçları bireysel, gruplar, ulusal ve uluslararası düzeyde kademelendirilebilir.  Bu bağlamda stratejiyi siyasetçiler, komutanlar ve iş adamları kullanır.  Bu nedenle strateji genel olarak politik, askeri ve iş stratejisi olarak sınıflandırılabilir.

Stratejinin yazılı kaynaklarını da araştırırken bu alanlardaki öncü ve katkı sağlayan yazılı kaynakları bulup ortaya çıkarmak uygun bir yaklaşım olacaktır.

Günümüze kadar ulaşan yazılı kaynaklar, başlangıçta stratejinin askeri alanda uygulamasına ilişkin olurken, sanayi devriminden sonra stratejinin iş alanında uygulaması giderek artmış, özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası büyük strateji uzmanları artık daha çok ekonomi ve siyaset bilimi alanından gelmeye başlamıştır.

Bu çalışmada yazılı kaynakları araştırırken aşağıdaki düzende bir sınıflandırma yapılmasının uygun olduğu değerlendirilmiştir.

1.     Öncüler Dönemi: Sun Tzu, Tukidides ve Diğerleri

2.     Roma ve Bizans Dönemi

3.     Türk – İran ve Arap Dönemi

4.     Avrupa’lılar Dönemi

5.     Sanayi Devrimi Sonrası

Not: Devam edecek

---

[1] Endüstri Y. Mühendisi Osman Karadağ (okaradag52@gmail.cm), 30 yılı aşkın süreyle Kamu ve Özel sektörde yöneticilik görevlerinde bulunduktan sonra birikimlerini eğitici ve danışman olarak toplumumuzla paylaşmaktadır. Stratejik planlama, yapılabilirlik çalışması ve proje yönetimi alanlarında çalışan Karadağ, Türkiye’nin ilk profesyonel proje yöneticilerinden biridir.

[2] Abraham Harold Maslow (1908, 1970) Brandeis Üniversitesi psikoloji profesörü, hümanisttik psikolojinin ortaya çıkmasında katkıları bulunan ve “Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi” teorisi ile tanınır.